Гимназия №4 г. Могилева

Адкрыты ўрок Цімашковой

Урок “Сінонімы”

Мэта ўрока: паглыбіць веды вучняў пра сінонімы, вучыць складаць сінанімічны рад, знаходзіць у ім дамінанту, пазнаёміць са слоўнікам сінонімаў, асаблівасцямі падбору сінонімаў, выпрацоўваць уменне знаходзіць сінонімы ў тэксце і падбіраць сінонімы, развіваць мову вучняў, папаўняць лексічны запас сінонімамі.

Мэты мовай вучня( на дошцы разам фармулюем і запісваем у сшыткі):

Паглыбіць веды пра сінонімы ;
Знаходзіць сінонімы ў тэксце;
Вучыцца падбіраць сінонімы да слоў;
Вучыцца складаць сказы з выкарыстаннем сінонімаў.

НаШтоБуЗУ:

На ўменне прымяняць набытыя тэарэтычныя веды пра сінонімы на ўроку пры выкананні заданняў;
На ўменне вылучаць сінонімы з тэкстаў;
На ўменне падбіраць сінонімы да слоў;
На ўменне вызначаць дамінанту ў сінанімічных радах;
На ўменне складаць сказы з выкарыстаннем сінонімаў.
На ўменне ўжываць сінонімы ва ўласным маўленні;
На ўменне правільна запісваць словы;

Ход урока:

Арг. момант.
Слова настаўніка.

Вось ізноў звінеў званок,
Запрасіў нас на ўрок.
Добры дзень, я вас вітаю,
Да заняткаў запрашаю.
Праверка д/з: самаправерка. На лістах запісаны правільны варыянт. Праверыць, выставіць адзнаку алоўкам. Крытэрыі выстаўлення адзнакі на парце ў кожнага. Ці былі цяжкасці пры выкананні практыкавання? Ці ўсё было зразумелым?
Потым задавала пытанні па тэмах, якія праходзілі на папярэдніх уроках, каб наблізіць да новай тэмы і ўстанавіць сувязь з папярэднім матэрыялам.

Давайце ўспомнім, які раздзел мы з вамі вывучаем? (Лексіка. Фразеалогія)
Давайце ўспомнім, з якімі тэмамі мы знаёміліся на папярэдніх уроках? (Устарэлыя словы, адназначныя словы, мнагазначныя словы, прамое і пераноснае значэнне слова)
Што такое лексічнае значэнне? Што такое прамое значэнне? Пераноснае значэнне?

Сёння мы працягваем знаёміцца з адной з тэм Лексікі. Але яна ў нас пераблытана. Давайце паспрабуем яе правільна вызначыць. (Сінонімы). Вучні з літар-магнітаў складаюць слова.
Запісваем у сшытак
Дзевятнаццатага сакавіка
Класная работа
Сінонімы
Якія мэты нашага ўрока? Давайце паспрабуем разам вызначыць, зыходзячы з тэмы ўрока. Вучні запісваюць у сшытак, а настаўнік на дошцы мэты ўрока.
Мэты мовай вучня:

Паглыбіць веды пра сінонімы ;
Знаходзіць сінонімы ў тэксце;
Вучыцца падбіраць сінонімы да слоў;
Вучыцца складаць сказы з выкарыстаннем сінонімаў.

Сёння мы з вамі будзем разглядаць словы, якія спрыяюць дакладнаму выказванню сваіх думак, дапамагаюць перадаваць эмоцыі і пачуцці, робяць мову прыгожай, а маўленне больш зразумелым.
Тлумачэнне табліцы, што на дошцы.
Пытанні да вучняў: Для чаго ўжываюцца ў мове словы-сінонімы?
Мы пазнаёміліся з тэмай сінонімы. Давайце звернемся да падручніка. Зачытаем і высветлім, якога матэрыялу, з якім мы пазнаёміліся няма ў падручніку?

Для таго, каб вызначыць значэнне слова, якім слоўнікам мы з вамі карыстаемся? (тлумачальным)
А каб вызначыць і падабраць сінонімы? (Слоўнік сінонімаў). Сёння 2 чалавекі будуць працаваць са слоўнікам. Высвятляем, які слоўнік нам патрэбен для працы на сённяшнім уроку. – Слоўнік сінонімаў. І два вучні на працягу ўрока ім карыстаюцца і дапамагаюць падабраць як мага больш сінонімаў, калі астатнім гэта цяжкавата. У кожнага вучня на парце сігнальныя карткі – зялёнага і чырвонага колеру. Калі ў вучняў узнікалі пытанні, то яны падымалі карткі чырвонага колеру, я падыходзіла да іх і тлумачыла, што было незразумелым. У асноўным узнікалі пытанні па падборы сінонімаў да слоў. Але вучні, якія працавалі са слоўнікам сінонімаў, дапамагалі падбіраць сінонімы.
Знаёмства са слоўнікам сінонімаў.
На ШтоБуЗу прагаварыць. Гэтая памятка надрукавана на лістах і ляжыць у кожнага перад вачыма. І на працягу ўсяго ўрока перад тым, як пераходзіць да заданняў, звяртаемся да памяткі і зачытваем НаШтоБуЗу.

НаШтоБуЗУ:

На ўменне прымяняць набытыя тэарэтычныя веды пра сінонімы на ўроку пры выкананні заданняў;
На ўменне вылучаць сінонімы з тэкстаў;
На ўменне падбіраць сінонімы да слоў;
На ўменне вызначаць дамінанту ў сінанімічных радах;
На ўменне складаць сказы з выкарыстаннем сінонімаў.
На ўменне ўжываць сінонімы ва ўласным маўленні;
На ўменне правільна запісваць словы;
Замацаванне.
Потым выконваем рад практыкаванняў вусна і пісьмова , у парах, па варыянтах, па ланцужку, у групах, якія змешчаны ў падручніку, у дадатку, які ляжыць у кожнага на парце.
Практыкаванне 148 (вусна). Разгледзьце малюнкі і скажыце , адзін і той жа грыб ці розныя называюцца чатырма рознымі словамі. Што гэта за словы? (сінонімы)
Практыкаванне 149(вусна) . НаШтоБуЗу пры выкананні практыкавання? На ўменне знаходзіць сінонімы і вызначаць іх значэнне.
Практыкаванне 150(вусна). НаШтоБуЗу пры выкананні практыкавання. На ўменне знаходзіць сярод слоў сінонімы, умець даказаць што гэта сінонімы.
Са сказаў, што я буду дыктаваць, выпісаць сінонімы. НаШтоБуЗу? На ўменне знаходзіць сінонімы у тэксце.
Сцёпка паважна рачыніў чамадан і вынуў адтуль вялікую суконную хустку – гасцінец для маткі, потым вывалак боты на бацькаву нагу, а для братоў дастаў кусок матэрыі на кашулі. Конны пешаму не таварыш. Ён чуў, як штосьці гняло яго, згінала да зямлі, не давала дыхнуць на поўныя грудзі, як сэрца яго тлела, марнела, сціскалася, чэзла. За горадам быў прыгожы цёмна-зялёны бор.Бор і яго спалучэнні прымяняюцца ў ядзернай тэхніцы, у медыцыне і ў сельскай гаспадарцы.Не слязінкі суму, журбы, жалю, смутку, тугі, жалобы… Сны чаргаваліся з явай, а ява са снамі.
(вынуў – вывалак – дастаў; гняло – згінала да зямлі – не давала дыхнуць; тлела – марнела - сціскалася – чэзла; сум – журба – жаль – смутак – туга – жалоба.)
Падбярыце сінонімы да слоў В1 - балота, высокі; В2 – бервяно, смелы. 2 чалавекі па варыянтах выпісваюць сінонімы па слоўніку. Скласці па 2 сказы з сінонімамі.
Балота – багна, дрыгва, твань, імшара, імшарына.
Высокі – высозны, высачэзны, высачэнны, паднябесны, доўгі.
Бервяно – пень, калода, кругляк.
Смелы – адважны, мужны, храбры, бясстрашны, стойкі, баявы, геройскі, адчайны.

Фізкультхвілінка

Раз- падняцца, усміхнуцца,
Два- сагнуцца, разагнуцца,
Тры- галоўкай паківаць,
На чатыры- рукі шырэй,
Пяць- рукамі памахаць,
Шэсць- прысесці і за парты ціха сесці,
На сем- сшыткі падраўняць,
Восем- дзевяць – ручкі ўзяць,
А на дзесяць- пачынаем працаваць!

Звернемся да нашага дадатка. Выконваць заданні на лістах. НаШтоБуЗУ:

На ўменне прымяняць набытыя тэарэтычныя веды пра сінонімы на ўроку пры выкананні заданняў;
На ўменне вылучаць сінонімы з тэкстаў;
На ўменне падбіраць сінонімы да слоў;
На ўменне вызначаць дамінанту ў сінанімічных радах;
На ўменне складаць сказы з выкарыстаннем сінонімаў.
На ўменне ўжываць сінонімы ва ўласным маўленні;
На ўменне правільна запісваць словы;
Выкананне тэста ў канцы ўрока. НаШтоБуЗу пры выкананні тэста? На ўменне прымяняць набытыя тэарэтычныя веды пра сінонімы на ўроку пры выкананні заданняў; на ўменне падбіраць сінонімы да слоў.

Потым вучні абменьваюцца сшыткамі і правяраюць тэст па крытэрыях ацэнкі тэста, якія ляжаць у кожнага на парце. Тэст паказаў, што вучні добра засвоілі тэму. 5 чалавек напісалі на 10 балаў, 7 чалавек на 9 балаў, 10 чалавек на 7-8 і адзін чалавек напісаў на 2. На пытанне ,што ён не засвоіў? Адказаў, што ён не зразумеў, як трэба адказваць і напісаў толькі адзін правільны адказ усюды, хаця трэба было па 2-3 правільных варыянты на кожнае пытанне.
V.Падвядзенне вынікаў урока.
У канцы ўрока звяртаемся да мэт урока , што запісаны на дошцы і ў кожнага ў сшытку. Высвятляем, ці дасягнулі іх? Робім вывад, што я даведаўся, чаму навучыўся, над чым трэба папрацаваць. Адказваем на пытанні па тэме ўрока. Што такое сінонімы? Сінанімічны рад? Для чаго ўжываюцца сінонімы ў маўленні?
VІ.Заданне на дом.
Потым задаю дамашняе заданне дыферынцыраванага характару. Для тых, хто напісаў тэст на 9-10, – стварэнне тэксту з выкарыстаннем сінонімаў. А астатнім – практыкаванне 157 і таксама прагаворваю НаШтоБуЗу звяртаць увагу – на правільнае асэнсаванне тэксту, каб правільна даць назву тэксту, на правільнае асэнсаванне слоў, якія паўтараюцца, каб правільна падабраць сінонімы да іх і на правільнае напісанне слоў, каб напісаць іх без памылак. (тлумачэнне).